به گزارش فرهنگ امروز به نقل از روزنامه شرق؛ فرهنگ مردم (کلمات و اصطلاحات خودمانی، عامیانه و اسلنگ مردم آمریکا) تألیف ریچرد الن اسپیرز که به‌تازگی به فارسی ترجمه شده، مجموعه‌ای است از اصطلاحات عامیانه، گفتاری و محاوره‌ای که در آمریکا متداول است و بسیاری از مردم کوچه و خیابان بر زبان می‌آورند، هرچند برخی از آنها به گوش همگان آشنا نیستند و فقط در جمع معدودی از گروه‌های اجتماعی مانند خلافکاران، پزشکان و پرستاران، دانشجویان، نوجوانان پرسه‌زن کوچه و خیابان، «بروبچه‌های» سواحل کالیفرنیا، بورس‌بازهای وال‌استریت، زندانی‌ها، موج‌سوارها، معتادها، دخترهای بالاشهری سن‌فرناندینوی کالیفرنیا، سیاه‌پوست‌ها و «زیبایی‌کارها» کاربرد داشته باشد. بدنه این فرهنگ را اصطلاحات باب روز، کلمات مجازی و بازی‌واژه‌ها (واژه‌هایی که محصول بازی با کلمات هستند) تشکیل می‌دهند. این فرهنگ همچنین در برگیرنده کلمات، تعابیر، عبارات و اصطلاحات عامیانه جدیدی است که در چند سال اخیر در کوچه‌ها و خیابان‌ها و همچنین در مدرسه‌ها و دانشگاه‌های آمریکا ساخته و باب شده‌اند. اصطلاحات روز معمولا عمری کوتاه دارند، اما سایر تعابیر اسلنگی چه‌بسا رواج بیشتری یافته تا سالیان سال به حیات خود ادامه دهند. هرقدر این اصطلاحات بیشتر رواج یابند، ماندگارتر خواهند شد. اگر به قدر کافی عمر کنند، بر سر زبان‌ها می‌افتند و در زمره گونه معیار زبان انگلیسی قرار می‌گیرند. بسیاری از این تعابیر اسلنگی به جمع عظیم اصطلاحات مشابه راه می‌یابند و بر اثر کثرت استعمال، کلمات جدید جایگزین آنها می‌شوند. در بیش از 200 سال اخیر اصطلاحات زبان جاهلی و لمپنی یا زبان خلافکاران یکی از منابع اساسی تولید واژگان و تعابیر اسلنگی بوده‌اند.
در ابتدای فرهنگ، مترجمان فارسی مقدمه‌ای ۱۲۰ صفحه‌ای در دو بخش با عنوان «جستاری در چیستی اسلنگ» آورده‌اند در شرح مفهوم slang و کلمات خویشاوند، ابهام‌زدایی از این مفهوم با تکیه بر تحقیقات مفصل اسلنگ‌پژوهان نام‌آور دیروز و امروز، مروری بر سیر تاریخی تحولات اسلنگ‌نگاری در آمریکا و ایران همراه با معرفی و بررسی اجمالی ۲۷ فرهنگ عامیانه و گفتاری در زبان فارسی از «تعریفات» عبید زاکانی تا «فرهنگ لغات عامیانه» جمال‌زاده و از «کتاب کوچه» احمد شاملو تا «فرهنگ فارسی عامیانه» ابوالحسن نجفی است. بنای مترجمان در این مقدمه ابهام‌زدایی از چند مسئله یا نکته مهم در فرهنگ‌نگاری دوزبانه یا به تعبیر دیگر، فرهنگ‌های ترجمه‌ای/ دوزبانه اسلنگ است. مترجمان پاره‌ای از واژه‌های هم‌معنا در طیف معنایی slang را با توجه به برابرنهادهای موجود در فرهنگ‌های انگلیسی- فارسی بررسی می‌کنند، اجمالا به تاریخچه فرهنگ اسلنگ و اسلنگ‌نگاری (که آن را با مسامحه می‌توان به عامیانه ترجمه کرد) می‌پردازند، رد گونه محاوره‌ای یا نزدیک به محاوره را در متون برجای‌مانده می‌گیرند، ویژگی‌های گونه اسلنگ را از زبان‌شناسان و فرهنگ‌نگاران برمی‌شمارند، ظرفیت زبان فارسی را در ارائه برابرنهادها عیارسنجی می‌کنند و در حد وسع و حوصله کتاب ظرفیت آن را نشان می‌دهند.
در این مقدمه که مدخلی است جدی بر فهم دقیق واژه اسلنگ، با تکیه بر فرهنگ‌ها و منابع و آثار جامعه‌شناسی و زبان‌شناسی خصوصیات مختلفی برای اسلنگ توضیح داده شده است. خصوصیاتی از قبیل محدودیت گروهی، جنبه/ وجه غیررسمی، محدودیت زمانی، کوتاه‌دوامی
/ زودگذری، فرومرتبگی، طراوت/ تازگی، شیطنت‌آمیزی/ بازیگوشی، شناعت، محدودیت موضوعی، بداعت، وجه شفاهی، هنجارشکنی/ هنجارگریزی، غرابت، طنزآمیزی و طنزگونگی، رکاکت، تمایل به اثرگذاری/ وجه تکان‌دهنده، دورگه‌گونگی (ترکیب کلمات زبان‌های مختلف)، مکانمندی، رنگ‌آمیزی، حرمت‌شکنی، برخورندگی، رازپوشی، گوش‌نوازی، حریم‌بندی، پرخاشگری، محدودیت فرهنگی، کارآمدی، فردیت‌نمایی، اعتبار و تشخص، وجه فنی- حرفه‌ای، خودجوشی، شعرگونگی و... .
تنها تعداد اندکی از زبان‌شناسان برای تعریف و توصیفی دقیق از آنچه به‌منزله زبان عامیانه یا اسلنگ شناخته می‌شود تلاش کرده‌اند. فرهنگ اسلنگ و اسلنگ‌نگاری بازتاب زبان زنده و واقعی مردم با تکیه بر اصول پژوهش میدانی و بررسی منابع مکتوب است. بیشتر تعریف‌هایی که منابع اسلنگ‌پژوهی از اسلنگ ذکر کرده‌اند حکایت از نوعی نگاه جامعه‌شناختی به چنین پدیده‌ای دارد. رویکرد مهم دیگر سبک‌شناختی است که طبق آن اسلنگ را ناگزیر در شمار «گونه‌های زبانی منطبق بر نگاه» می‌دانند، از این حیث که اسلنگ «حاوی الفاظ و تعابیری است که از نظر سبکی در مرتبه پایین‌تر زبان قرار دارند». سومین رویکرد مرتبط با این پدیده انگشت تأکید بر جنبه‌های بداعت و نوبودگی و تر و تازگی اسلنگ می‌گذارد و آن را گونه‌ای زبانی وصف می‌کند که نمایانگر گرایش به نوآوری واژگانی است.
در فرهنگ‌نگاری، اغلب فرهنگ‌های لغت اتفاق نظر دارند که لفظ اسلنگ را دست‌کم در دو مفهوم می‌توان به کار برد: نخست اسلنگ محدود به سخن یا زبان زیرگروه‌های حاشیه‌ای یا متمایز جامعه است و دوم واژگان کوتاه‌دوام و نامتعارف که از ویژگی‌های عمده آن معانی غیررسمی و بدیع است. واقعیت آن است که هنوز ملاک و معیار دقیقی برای تشخیص اسلنگ از غیراسلنگ و گفتاری از غیرگفتاری در اختیار نیست. بسیاری از تعابیر و اصطلاحاتی که ذیل مقوله اسلنگ قرار می‌گیرند، اغلب حاصل بازی با کلمات و بیشتر آنها شکل دیگرگونه‌ای از ادای کلمات عادی‌اند. ناگفته پیداست که کلمات گفتاری یا محاوره‌ای در زبان گفتار و نه نوشتار ظاهر می‌شوند و ساده و صمیمی‌اند. اصطلاحات اسلنگی و گفتاری به شکل‌های گوناگونی نمودار می‌شوند: تک‌کلمه، کلمات مرکب، عبارت‌های ساده، اصطلاحات، تعبیرات یا جمله‌های کامل. این‌گونه کلمات و عبارات معمولا در دایره کاربرد نویسندگان و سخنگویان محتاط و محافظه‌کار و همچنین گفت‌وگوهای رسمی و تجاری جایی ندارند و برای یافتن آنها باید به فیلم‌ها، برنامه‌های رادیو و تلویزیون، روزنامه‌ها، مجلات و گفت‌وگوهای غیررسمی یا خودمانی رجوع کرد. بر همین اساس مترجمان نیز کوشیده‌اند در یافتن معادل یا معادل‌های مناسب برای هر مدخل، به تبعیت از مؤلف فرهنگ، از همه منابع مکتوب و غیرمکتوب (اعم از فرهنگ‌های عمومی و تخصصی، برنامه‌های رادیو- تلویزیونی، اینترنت و گفتارهای روزمره مردم) بهره ببرند.
به گفته نویسنده، این فرهنگ حاوی بسیاری از اصطلاحات این حوزه‌هاست که در سالیان گذشته در صحنه عمومی ظاهر شده، هرچند شمار بیشتری از آنها در پس درهای بسته مانده‌اند. گفتنی است هرچند کلمات «ممنوع/ تابو» در معنای دقیق کلمه اسلنگ به شمار نمی‌روند، عمده آنها در ویراست جدید گنجانده شده‌اند.
این فرهنگ حاوی بیش از هشت‌هزارو ۵۰۰ کلمه، تعبیر، زبانزد و اصطلاح عامیانه، خودمانی و اسلنگ مردم آمریکا است: زبان خلاف‌های کوچه و خیابان و زندان، زبان مخفی نوجوانان، تکه‌های ناب برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌ها، زبان رمزی و تلگرافی اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، اصطلاحات صنفی پزشکان و بورس‌بازان و روزنامه‌نگاران و... این اسلنگ‌ها همراه با مثال‌های راهگشا، آوانگاری کلمه‌های دشوار، اطلاعات دستوری و گویشی، برچسب‌ها و علائم کاربردی، توضیحات ساختاری، واژه‌شناختی و دایره‌المعارفی در قالب کادرهای مجزا و معادل‌های کاربردی و روزآمد با توجه به نیازهای ضروری مترجمان کتاب و فیلم گردآوری شده است. این فرهنگ حاوی صدها اصطلاح روز و بازی‌واژه‌های دانشگاهی نیز هست که از دل گفت‌وگوهای روزمره نوجوانان برآمده، ضمن اینکه همین زیرگروه زبانی ده‌ها لقب تمسخرآمیز یا توهین‌آمیز برای انواع تیپ‌های اجتماعی ساخته که آنها نیز آورده شده‌اند.
در این فرهنگ، افزون بر اصطلاحات طنزآمیز یا کنایی، از زبان روزمره مردم آمریکا نیز غفلت نشده است. هرجا که ممکن بوده شواهدی از زبان زنده و طبیعی عامیانه و محاوره‌ای ذکر شده گرچه به‌لحاظ دستوری از اصول نگارش رسمی تخطی شده باشد. این شواهد مثال‌هایی از زبان عامیانه‌اند و ازهمین‌رو در چارچوب زبان معیار و رسمی قرار نمی‌گیرند. بسیاری از اسلنگ‌واژه‌ها به‌هرحال رنگ‌وبویی از مسائل نژادی، قومی، جنسی، شغلی و جز آن دارند و ازاین‌رو سخت توهین‌آمیز و برخورنده‌اند، چنانکه برخی معتقدند این اسلنگ‌واژه‌ها را اساسا باید «ممنوع/ تابو» قلمداد کرد. بااین‌حال نویسنده خود را بابت چنین کلماتی بدهکار پوزش به کسی نمی‌داند. این اسلنگ‌واژه‌ها توهین‌آمیزند که اگر نبودند دیگر نمی‌شد آنها را اسلنگ به شمار آورد. بااین‌حال همه این کلمات در این فرهنگ نیامده و رکیک‌ترین آنها حذف شده‌اند. ماهیت دستوری و نحوی هر اصطلاح به مدد مثال‌ها یا شاهدمثال‌هایی آمده که پس از تعریف سرمدخل مشخص شده‌اند. برخلاف زبان انگلیسی معیار، فقط شمار اندکی از واژگان و اصطلاحات محاوره‌ای، املا یا علائم سجاوندی تأییدشده و معیار دارند. جالب اینکه خود فرهنگ‌های معیار نیز در کاربرد علائم سجاوندی توافق نظر ندارند و گاه کلمات ترکیبی را به‌صورت پیوسته، ناپیوسته یا همراه با تیره کوتاه بین کلمات می‌آورند. املای اسلنگ‌واژه‌ها و تعابیر اسلنگی از این نیز متنوع‌تر است. در این فرهنگ کوشش شده برای ضبط کلمات شکل نوشتاری آنها ملاک قرار داده شود.
نظر شما